Fjalori i Letersise
-E-
EKSPRESIONIST
Që krijon sipas ekspresionizmit; që mbështetet në
ekspresionizëm. Art ekspresionist. Letërsi
ekspresioniste. Shkrimtar ekspresionist. Pikturë
(muzikë) ekspresioniste.
EKSPRESIONIZËM
Drejtim dekadent e formalist në letërsinë e në artin
borgjez të shekullit XX, sipas të cilit qëllimi kryesor i artit
dhe i letërsisë duhet të jetë shprehja e botës së
brendshme subjektive të krijuesit.
ELEGJI
Poezi lirike a pjesë muzikore me përmbajtje të trishtuar,
të përvajshme e plot dhembje shpirtërore. Elegji
politike. Elegjitë e Çajupit (e Nolit).
EMFAZË
Shprehësi e theksuar emocionale në të folur a
në të shkruar, që arrihet me mjete të ndryshme retorike
dhe me anë të intonacionit. Emfazë retorike. Emfazë e
tepruar. Interpreton me emfazë.
EPIGRAF
Citat i shkurtër a një fjalë e urtë popullore, që një
autor e vë në krye të veprës ose në fillim të një kapitulli,
për të treguar frymën a idenë themelore që përshkon
veprën. Epigraf i goditur. Vë një epigraf.
EPIGRAM
Vjershë e shkurtër, zakonisht satirike, që
përmban një mendim të mprehtë e thumbues. Shkruaj
një epigram.
EPIK
Që ka të bëjë me epikën, që i përket epikës; që
shkruan vepra tregimtare. Gjini (poezi) epike. Vepër
(poemë) epike. Figurë epike. Varg (stil) epik. Poet epik.
EPIKË
Njëra ndër tri gjinitë kryesore të krijimtarisë letrare që
paraqet në formë tregimi, në vargje ose në prozë,
ngjarje a vepra heroike e të lavdishme të një populli
ose të një njeriu; tërësia e veprave të këtij lloji. Epika
historike. Epika legjendare. Epika shqiptare. Epika
botërore (ballkanike).
EPIKO-LIRIK
Që ka të bëjë me epikën dhe me lirikën, që ka karakter
epik dhe lirik. Poezi epiko-lirike. Krijime epiko-lirike.
EPILOG
Kapitull i fundit ose pjesë përmbyllëse në një vepër
letrare, ku jepet zgjidhja e veprës a përfundimi i
ngjarjeve që shtjellohen në të ose flitet për fatin e
mëtejshëm të personazheve pasi ka kaluar një farë
kohe që nga ngjarjet e treguara.
EPISOD
1. Secila nga ngjarjet që shtjellohen në një vepër
letrare me karakter tregimtar e që kanë një farë
mëvetësie brenda kësaj vepre. Episod dramatik
(tragjik, komik).
2. Veprim i shkurtër a i pjesshëm që jepej në
dramat e grekëve të vjetër ndërmjet koreve.
EPITET
Fjalë përcaktuese që i shtohet emrit të një
frymori, të një sendi etj. për ta cilësuar e për të vënë në
dukje një tipar karakteristik të tij ose për t’i dhënë
ligjërimit forcë shprehëse e bukuri artistike; emër që i
ngjitet dikujt për ta lavdëruar ose për ta fyer. Epitet i
bukur (i goditur, i zgjedhur). Epitet fyes (përbuzës).
EPOPE
Lloj i letërsisë epike, poemë e madhe epike ose
vepër e madhe tregimtare ku përshkruhen ngjarje e
punë legjendare historike, që kanë të bëjnë me jetën e
një populli a të një kombi. Epopetë e Homerit. Shkruaj
një epope.
EPOS
1. Tërësia e krijimeve epike të një populli, në të cilat
tregohen ngjarjet e mëdha historike ose bëmat e
trimëritë e heronjve të tij legjendarë. Eposi popullor.
Eposi heroik. Eposi i kreshnikëve.
2. Gjini tregimtare zakonisht në vargje, lloj i poezisë
tregimtare që dallohet nga lirika dhe nga drama.
EROTIK
Që ka të bëjë me dashurinë, që i këndon dashurisë, i
dashurisë. Poezi (vargje, vjershë) erotike. Tregime
erotike. Lirika erotike.
ESE
Artikull i gjatë a studim me karakter kritik ose publicistik,
i cili trajton në mënyrë të përgjithshme, të lirë e jo të
gjithanshme a shteruese çështje shoqërore, shkencore,
letrare, kulturore etj.; vepër e përbërë prej disa
artikujsh, zakonisht të shkurtër e të ndryshëm, që
trajtojnë një temë e që kanë një titull të përbashkët;
sprovë. Ese kritike. Ese filozofike (shkencore, historike)