FJALOR LATINISHT SHQIP
– A –
a contrario : përkundrazi
a fortiori : aq më shumë
a maximis ad minima : nga më të mëdhatë tek më të voglat
a posteriori : më vonë, më pas (term filozofik që do të thotë se dija erdhi pas ekperiencës ose varet nga ajo)
a priori : nga fillimi (term filozofik që do të thotë se faktet janë që nga përpara dhe se nuk bazohen te eksperienca)
a quo : nga e cila
a tergo : nga mbrapa
ab absurdo : me absurditet (kjo shprehje përdoret kur duam të theksojmë duke treguar absurdin, paradoksin)
ab aeterno : gjithmonë (përdoret për të treguar se diçka konsiderohet se ka ekzistuar dhe do ekzistojë gjithmonë)
ab hoc et ab hac : tjetër për tjetër
ad hominem : shkurtim i argumentum ad hominem fjalë për fjalë “argument që i drejtohet njeriut” frazë për taktikë retorike që i drejtohet kryesisht ndjenjës dhe jo logjikës, e cila ekzaminon karakterin e kundërshtarit për çështjen në fjalë
ab imo pectore : nga thellësia e zemrës, me sinqeritet të plotë
ab initio : që nga fillimi
ab intra : nga brenda
ab irato : në nxehje e sipër
ab origine : që nga fillimi
ab ovo : që nga fillimi (fjalë për fjalë që nga veza)
ab uno disce omnes : fjalë për fjalë, nga njeri mësoji të gjithë. nga gjërat e voglat mund te kuptosh totalin
ab urbe condita : a.u.c që nga ndërtimi i qytetit (Romës) romakët kanë si datë ndërtimi të Romës vitin 753 p.K
abusus non tollit usum : abuzimi nuk e heq përdorimin
abyssus abyssum invocat : hapi i parë i gabur të çon në hap tjetër të gabuar
acta sanctorum : jetë shenjtorësh
ad calendas graecas : kurrë (fjalë për fjalë në kalëndrat greke, romakët kalëndra quanin ditën e parë të çdo muaji dhe meqë grekët nuk kishin kalëndra, kjo frazë flet për një datë inekzistente, pra kurrë)
ad gloriam : për lavdinë
ad hoc : për këtë qëllim, për këtë rast apo përdorim
ad infinitum : (fjalë për fjalë në pafundësi) pa kufi, gjithmonë
ad libitum : sipas dëshirës
ad litteram : sipas çdo gërme (gërmë për gërmë)
ad locum : në këtë vend (ad loc)
ad ostentationem : sa për syefaqe
ad placitum : sipas mendimit të dikujt
ad portas : (Hannibal ad portas) Hanibali te dyert. shprehje për të treguar një rrezik të madh
ad quem : për të cilën
ad referendum : shprehje që do të thotë se një çështje do të transferohet tek ai që ka pushtetin për të marrë vendimin final
ad rem : tamam, fiks fare
ad unum : deri tek i fundit
ad valorem : sipas vlerës
ad verbum : fjalë për fjalë
alea jacta est : u hodh zari
alibi : alibi
alieni generis : të një tjetër lloji
alma mater : (fjalë për fjalë mamaja që na ushqen, përdorej për Dhimitrën) e themi për dikë apo diçka që na jep ushqim dhe përkujdesje
alter ego : alter ego (uni im i dytë, egoja ime tjetër, vetja ime e dytë) shok i pandarë, person që i kemi besim absolut.
alter idem : vetja ime e dytë ka të njejtin kuptim me alter ego
altera pars : ana tjetër
amantes sunt amentes : të dashuruarit janë të verbër, nuk gjykojnë mirë
anno Domini : pas Krishtit, pas erës së re (A.D)
anno mundi : përdoret për kronologjinë e supozuar që nga periudha e krijimit të botës
anno urbis conditae : në vitin e krijimit të qytetit të Romës (753. p.K)
ante bellum : koha para luftës
ante Christum : para Krishtit, para erës së re (A.C)
ante meridiem : paradite (a.m)
ante portas : para portave, shiko. ad portas
apparatus criticus : shënim kritik (pjesë e versionit të një teksti më të vjetër në të cilën referohen shkrime të ndryshme të tekstit në dorëshkrim apo versione të tjera, me korrigjime dhe gabime )
appendix : shtojcë
aqua vitae : uji i jetës, për pijet alkoolike
argumentum : argument
ars amandi : arti se si të duash
ars amatoria : arti erotik
ars gratia artis : arti për artin
ars moriendi : arti se si të vdesësh
ars poetica : arti poetik
auctor : shkrimtar
audaces fortuna iuvat : fati ndihmon guximtarët
audi alteram partem : dëgjoje dhe anën tjetër (për çdo çështje ka dy mendime që duhen ekzamiuar për të gjetur të vërtetën)
aurea mediocritas : mediokriteti (modesti) i artë (shpehje e Oratios në “Odat” është më e çmuar gjendja e mesme që ofron qetësi dhe paqe)
aut Caesar aut nihil : o Qezar o asgjë tjetër (shprehje për çdo ambicjoz)
aut vincere aut mori : o fitore o vdekje
ave Caesar, morituri te salutant : Rroftë Qezari, ata që janë destinuar të vdesin të përshëndesin. (këtë frazë thoshin gladiatorët kur kalonin përpara perandorit)
FJALOR LATINISHT SHQIP