FJALOR FILOZOFIK

GERMA V

VETËLËVIZJE
Lëvizje a zhvillim në natyrë dhe në shoqëri, që e ka
burimin ose shkakun në luftën e të kundërtave; lëvizje e
brendshme që bëhet pa shtytës të jashtëm. Vetëlëvizja e materies.
Vetëlëvizja e yjeve. Shkaku (burimi) i vetëlëvizjes.

VETËZHVILLIM
1. Zhvillim në natyrë dhe në shoqëri që e ka burimin ose
shkakun në luftën e të kundërtave, zhvillim i brendshëm që bëhet
pa shtytës të jashtëm. Vetëzhvillimi i materies. Burimi i
vetëzhvillimit.
2. Zhvillim mendor a fizik i njeriut, që arrihet duke mësuar e duke u
ushtruar vetë në mënyrë të pavarur. Vetëzhvillimi i njeriut. Kushtet
e vetëzhvillimit.

VETI
Cilësia e një sendi a e një dukurie, që shfaqet kur
bashkëvepron me sende a me dukuri të tjera dhe që e dallon ose
e afron me to. Veti thelbësore (jo thelbësore).
Vetitë e sendit. Vetitë e qenieve të gjalla. Vetitë e rendit socialist.
2. Cilësi dalluese e dikujt a e diçkaje, tipar kryesor që karakterizon
një njeri, një kafshë, një bimë a një send; cilësi e natyrshme dhe e
përhershme e dikujt a e diçkaje. Veti të mira (të këqija). Veti e
veçantë. Vetitë kimike (fizike) të një metali. Vetitë e karakterit të
njeriut. psikol. Vetia plastike e trurit. psikol. Vetitë e komunistëve.
Lëndë me veti shëruese.

VËRTETË
1. Diçka që është e vërtetë, ajo që përputhet me realitetin; fakt a
diçka tjetër që nuk mund të hidhet poshtë, që nuk mund të
mohohet, që është vërtet i tillë; diçka që është e sigurt dhe e
saktë;
2. Dije që e pasqyron drejt realitetin objektiv në ndërgjegjen
e njerëzve, dije që përputhet me realitetin dhe është provuar në
praktikë.
3. E vërteta absolute dije e plotë, e gjithanshme dhe
përfundimtare për realitetin objektiv, që nuk ndryshon me zhvillimin
e mëtejshëm të dijeve dhe të praktikës.
4. E vërteta objektive dije që
përputhet me realitetin objektiv, që nuk varet nga subjekti dhe
është vërtetuar nga praktika.
5. E vërteta relative dije objektivisht e drejtë për realitetin, po jo e plotë,
që me kalimin e kohës saktësohet, bëhet më e thellë e më e plotë.

VOLUNTARIZËM
Rrymë reaksionare e filozofisë idealiste, që e quan vullnetin e
njeriut faktorin e parë e vendimtar për gjithçka dhe që mohon
karakterin objektiv të ligjeve e domosdoshmërinë në zhvillimin e
natyrës e të shoqërisë njerëzore.

VULGAR
Që sillet në mënyrë të pahijshme e të pakulturuar; që
është karakteristik për një njeri të trashë në të folur e në sjellje; që
ka përmbajtje të rëndë, që nuk duhet bërë a nuk duhet thënë, i ulët.
Teori vulgare.

FJALOR FILOZOFIK