Fjalor Botanik
Fjalori i Botanikes
GERMA D
DAFINË
Dru a shkurre që rritet në vendet mesdhetare, me
gjethe gjithmonë të gjelbra e me erë të këndshme,
që bën kokrra të vogla me ngjyrë të errët; lar.
DAFINORE
Familje drurësh e shkurresh ku bëjnë pjesë
dafina, kanella etj.
DARDHËZ
Bimë barishtore me kërcell të trashë e me gjethe
të tulta si të bordullakut, me lule të bardha
pesëcepëshe e të merme, që rritet zakonisht
nëpër murishte të vjetra dhe përdoret për t’u
ngrënë.
DARDHISHTË
Dardhë e egër, gorricë; kokrra e saj.
DARDHORE
Gorricë e vogël, që nuk ka lëshuar ende kokrra.
DARDHUKËL
Dardhë e egër, gorricë; kokrra e saj.
DARKAJKË
Rrënja e pazisë.
DASHEZ
Bimë barishtore njëvjeçare, që i ka gjethet si të
angjinares e me gjemba të butë nëpër të çarat
dhe që rritet gjatë dimrit në vende të ngrohta,
buzë lumenjve a në bregdet e përdoret si ushqim.
DASHTËR
Bimë barishtore e egër, me kërcell të
drejtë e të lartë, me gjethe të gjera, të çara e të
kthyera nga lart, me gjemba të fortë, që çel në
verë lule të bardha.
DEJÇË
Gjethe delli, dejëz.
DEJËZ
Gjethe delli, bar delli.
DERVISH
Lloj kërpudhe me bisht të gjatë e me
kësulë të bardhë.
DET
Lakër deti.
Sallatë deti.
DËLLINJË
Dru a shkurre me gjethe halore gjithnjë të blerta,
që bën kokrra të vogla e të rrumbullakëta me
ngjyrë zakonisht të zezë, të kuqërremtë ose blu të
errët dhe me erë të mirë; kokrrat e kësaj bime, që
përdoren në industrinë farmaceutike, për të bërë
një lloj rakie, hardhiç etj.
DËRNOK
Bimë barishtore helmuese, me kërcell fyl, me
gjethe heshtore të dhëmbëzuara afër majës, me
lule në ngjyrë trëndafili të çelur, që rritet në toka
të punuara e me lagështirë.
DJEGË
Kërpudhë që e ka këmbën të kuqe e kapelën të
bardhë dhe të djeg kur e ha.
DJEGËS
Bimë barishtore me gjethe vezake, me lule të
bardha, të verdha a të kuqërreme, të mbledhura
në vile e me erë shumë të mirë, që rritet në vende
me klimë të butë e mund të mbahet edhe si bimë
zbukuruese.
DORDOLINË
Tërfililivadheve, tërfilikuq.
DORËZONJË
Shkurre kacavarëse me gjethe gati rrotullare, që
çel lule të kuqërreme nga jashtë e të verdha nga
brenda, të cilatngjajnë një dore të vogël me
gishtërinj të përkulur dhe kanë erë shumë të mirë;
lulemustak.
DREDHËL
1. Bimë barishtore kacavarëse, me gjethe në
trajtë zemre, me lule të mëdha e të vetmuara, në
trajtë kambane dhe në ngjyrë të kaltër, që rritet
brigjeve të lumenjve a përrenjve, anës udhëve etj.
ose që mbahet në kopshte si bimë zbukuruese.
2. Lulekëmborë.
DREDHËZ
1. Luleshtrydhe.
2. Dredhkë.
3. Urth.
DREDHKË
Bimë barishtore njëvjeçare, me kërcell të hollë e
të gjatë, që shtrihet për tokë ose kacavaret pas
një bime tjetër, me gjethe të vogla vezake e me
lule të bardha në trajtën e ziles.
DREDHORE
Familje bimësh si dredhla, dredhka etj. që
përdridhen ose që kacavaren pas drurëve e
bimëve të tjera.
DREKËZ
Bimë barishtore shumëvjeçare e pyjeve halore me
dy-tri gjethe vezake të zgjatura në rrëzë të
kërcellit, me lule të vogla në trajtë kambane, të
bardha e me erë të mirë, që bën kokrra të vogla
në ngjyrë të kuqe të ndezur dhe përdoret si bimë
mjekësore.
DRITHË.
Bimë barishtore njëvjeçare (si gruri, misri etj.) që
bëjnë kokrra të grumbulluara në kalli, të cilat
shërbejnë si ushqim për njerëzit e për kafshët;
bimët e bukës.
DRIZARE
Lloj laverdhëze e pyjeve a e kullotave, me degë të
drejta e me push, me gjethe vezake e me majë të
mprehtë, që bën lule të kuqe të vendosura dy e
nga dy në një bisht të përbashkët dhe kokrra të
kuqe gjatoshe.
DRIZË
Shkurre e vendeve mesdhetare me degë të
shtrembra e me shumë gjemba, me lëkurë në
ngjyrë si të kuqe, me gjethe vezake të këmbyera,
me lule të gjelbra në të verdhë, që mbin nëpër
vende të papunuara, anës udhëve etj. dhe
përdoret për gjerdhe; ferrëkuqe.
DROKTH
1. Fshikartë.
2. Vjegjës.
DROSHT
Shkurre e vogël me gjethe vezake, me lule të
gjata në ngjyrë të bardhë ose të trëndafiltë, që
mbin vetiu nëpër pyje e në vende të thata dhe
ka farat në bishtajë.
DRUJUBË
Shkurre e lartë, me degë të shumta të mbuluara
me push, me gjethe në trajtën e veshkës, me lule
ngjyrëvjollcë, që mbillet nëpër parqe si bimë
zbukuruese.
DRUNAKUQ
Zogël.
DRURRYELL
Shkurre e lartë, me degë të buta, me lule të
verdha e të mbledhura në trajtë ombrelle dhe me
gjethe të zgjatura si heshta e të grumbulluara më
shumë në majat e degëve, të cilat përmbajnë një
lëng të bardhë si qumësht.
DUHAN
1. Bimë barishtore njëvjeçare, me kërcell të
trashë e të lartë dhe me gjethe të gjera, të cilat
përmbajnë nikotinë dhe kanë shije të hidhur.
DUNICË
Bezgë.
DUSHK
1. Drulartë pyjor me kurorë të dendur, me
gjethe të shumta e të dhëmbëzuara, që lidh lende
dhe që e ka lëndën mjaft të fortë e të rëndë;
emërtimpërgjithshëmdisa llojeve drurësh që
kanë tipare të tilla të afërta (si p.sh. rrënja,
bunga, qarri, shpardhi, valanidhi etj.); lis.
DUSHKEGËR
Ashe.
GERMA DH
DHËMBËKALË
Lloj misri me kalli të madh e me kokrra të bardha
e të mëdha; misërbardhë.
DHIOZMË
Mendër e butë, nenexhik.